“Răng mà giọng hò nghe buồn rứa chi
Như tiếng sông Hàn lúc mưa sa…”
Nghe câu hát là biết liền “máu” miền Trung trong người tui lại sục sôi. Giọng hò ai oán mà da diết, thấm đượm tình quê, tình người, tựa như chính ngôn ngữ trong ca dao, dân ca miền Trung vậy – mộc mạc, giản dị mà sao tha thiết, sâu lắng đến lạ. Bữa ni, tui với bạn cùng nhau “mổ xẻ” cái hay, cái đẹp của ngôn ngữ trong ca dao, dân ca miền Trung nghen.
Chất Phù Sa Trong Lời Ca Tiếng Hát
Người ta thường nói, ca dao, dân ca là tiếng lòng của người dân lao động. Đúng vậy, ngôn ngữ trong ca dao, dân ca miền Trung cũng chất chứa đầy những vui buồn, sướng khổ của người dân nơi đây.
-
Nắng gió miền Trung inằn trong từng câu hát: “Nắng Quảng Bình chan chan/ Gió Huế thổi than than/ Em về cuốc đất than/ Cho cứng tay cho mòn móng tay”.
-
Tình người miền Trung đong đầy trong từng câu ca: “Yêu nhau mấy núi cũng trèo/Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua”.
-
Tuổi thơ miền Trung êm đềm trong câu hát ru: “Ầu ơ, gió đưa cây cải về trời/ Rau răm ở lại, ta về với người”.
Mỗi câu hát như một bức tranh thu nhỏ, vẽ nên cuộc sống bình dị mà thấm đượm tình người của người dân miền Trung. Ngôn ngữ mộc mạc, dung dị, dễ hiểu nhưng lại ẩn chứa một sức sống mãnh liệt, lay động lòng người.
Nét Riêng Biệt Trong Ngôn Ngữ Ca Dao, Dân Ca Miền Trung
Bạn có bao giờ thắc mắc vì sao ca dao, dân ca miền Trung lại có sức hút đến vậy? Theo tui, ngoài giai điệu da diết, sâu lắng, ngôn ngữ chính là yếu tố tạo nên nét đặc sắc riêng biệt:
- Từ ngữ địa phương: “Chi”, “rứa”, “ni”, “mô”… những từ ngữ mộc mạc, gần gũi của người dân miền Trung được đưa vào trong ca dao một cách tự nhiên, tạo nên sự chân thật, gần gũi.
- Hình ảnh so sánh, ẩn dụ: Ví von “giọng hò” như “tiếng sông Hàn” – một hình ảnh quen thuộc với người dân miền Trung, thể hiện nỗi buồn man mác, da diết của người con xa xứ.
- Giọng điệu: Tùy theo từng vùng miền, ca dao, dân ca miền Trung mang những giọng điệu khác nhau. Nếu như ca dao, dân ca Nghệ An, Hà Tĩnh mang âm hưởng trầm hùng, da diết thì Huế, Quảng Trị lại mang đến sự réo rắt, tha thiết.
Sức Sống Bền Bỉ Theo Dòng Chảy Lịch Sử
Dù cuộc sống ngày càng hiện đại, ca dao, dân ca miền Trung vẫn giữ được sức sống bền bỉ. Bởi lẽ:
- Gợi nhớ cội nguồn: Những câu ca dao, dân ca như lời ru của mẹ, của bà, nuôi dưỡng tâm hồn người con xa xứ, để họ luôn nhớ về quê hương, về cội nguồn của mình.
- Lưu giữ bản sắc văn hóa: Ngôn ngữ trong ca dao, dân ca miền Trung là một phần không thể thiếu trong kho tàng văn hóa dân tộc. Nó góp phần lưu giữ những nét đẹp truyền thống của người Việt.
Bạn thấy đấy, ngôn ngữ trong ca dao, dân ca miền Trung tuy giản dị mà lại chứa đựng biết bao điều thú vị. Mỗi câu hát là một câu chuyện, mỗi lời ca là một tâm tình. Còn bạn, bạn ấn tượng với câu ca dao, dân ca miền Trung nào? Chia sẻ với tui ở phần bình luận nhé!